Warmtepompen onderhouden?

Het korte antwoord is: Ja, onderhoud is noodzakelijk.

​Hoewel het voor kleinere residentiële warmtepompen niet altijd wettelijk verplicht is (afhankelijk van de hoeveelheid koelmiddel), is het technisch en financieel wel zeer sterk aan te raden.
Daarnaast stellen bijna alle fabrikanten het als harde eis voor de fabrieksgarantie.

​Hier is een duidelijk overzicht van wat er moet gebeuren, wat verplicht is, en wat je zelf kunt doen.

​1. Is het wettelijk verplicht?

​De wetgeving kijkt niet naar het type warmtepomp, maar naar de inhoud aan F-gassen (het koelmiddel).

• ​De "5 ton CO2-equivalent" regel: Als jouw warmtepomp een hoeveelheid koelmiddel bevat die qua broeikas effect gelijkstaat aan 5 ton CO2 of meer, is een periodieke lekdichtheidscontrole (meestal jaarlijks) wettelijk verplicht.

  • ​Moderne warmtepompen (R32): deze hebben een milieuvriendelijker koelmiddel. Vaak vallen standaard woning-warmtepompen (tot ca. 10kW) hierdoor onder de wettelijke grens en is de keuring door de overheid niet verplicht. 
    Het koelmiddel R32 wordt gebruikt in de warmtepompen van Bergerheide.
    R32 refereert naar een specifiek type koudemiddel (koelgas), difluormethaan, dat veel wordt gebruikt in moderne systemen als milieuvriendelijker alternatieven voor oudere middelen zoals R410A. R32 heeft een Global Warming Potential (GWP) van 675, wat lager is dan R410A (2088), waardoor het zeker niet als klimaatbelastend wordt gezien  en beter verleden is bij EU-regelgeving voor F-gassen. Het biedt een hogere energie-efficiëntie, werkt goed bij middelhoge aanvoertemperaturen (tot 55-60°C) en presteert betrouwbaar zelfs bij -20°C buitentemperatuur, ideaal voor residentiële warmtepompen zoals die van Bergerheide.

  • ​Oudere/Grotere warmtepompen (R410A, n.v.t. voor Bergerheide): deze komen sneller boven de grens uit. Heb je een grotere installatie of een ouder model? Dan is de kans groot dat je wettelijk verplicht bent een logboek bij te houden en jaarlijks te keuren.

• ​Verwarmingsaudit (Vlaanderen): Voor warmtepompen geldt (in tegenstelling tot stookolie/gas) doorgaans geen verplichte tweejaarlijkse onderhoudscyclus voor verbranding, omdat er niets verbrandt.

​2. Waarom is onderhoud toch essentieel?

​Zelfs als het wettelijk niet "moet", zijn er drie redenen om het wel te doen (elke 2 à 5 jaar):

1. ​Fabrieksgarantie: Lees de kleine lettertjes. Bijna elk merk (Daikin, Mitsubishi, Vaillant, etc.) eist een bewijs van jaarlijks (of tweejaarlijks) onderhoud door een erkend installateur. Geen onderhoud = vaak geen garantie bij defecten.

2. ​Rendement (COP): Een vervuilde buitenunit kan minder goewarmte uit de lucht halen. De ventilator moet harder draaien en de compressor moet harder werken. Dit jaagt je stroomverbruik omhoog.

3. ​Levensduur: Een warmtepomp heeft veel draaiuren. Trillingen kunnen leidingen losmaken en filters kunnen verstoppen. Tijdige controle voorkomt dure reparaties (zoals een kapotte compressor).

​3. Wat moet er gebeuren?
Het onderhoud valt uiteen in dingen die je zelf kunt doen en taken voor de vakman.

​--> Wat je ZELF kan doen (elk seizoen). Dit kost niets en houdt je rendement hoog.

• ​Buitenunit vrijmaken: Zorg dat de buitenunit vrij kan "ademen". Haal bladeren, sneeuw of onkruid weg rondom de unit.

• ​Visuele inspectie: Kijk of de lamellen (de fijne roostertjes) aan de achterkant van de buitenunit niet vol zitten met pluisjes of stof.

• ​Waterdruk controleren: Kijk op de meter van de binnenunit. De druk moet meestal tussen de 1,5 en 2,0 bar staan. Is deze te laag? Dan moet je water bijvullen (net als bij een cv-ketel).

--> Wat de VAKMAN doet (Elke 2 à 5 jaar)

• Koeltechnische controle: Meten van de temperaturen en drukken in het koelcircuit om te zien of er nog genoeg koudemiddel in zit (lekkage opsporen).

• Reinigen verdamper: De lamellen van de buitenunit worden professioneel gereinigd met speciaal middel om aanslag en fijnstof te verwijderen zonder ze te beschadigen.

• Vuilfilter (Magnetic filter): In je binnenleidingen zit vaak een filter die metaaldeeltjes uit het water haalt. Deze moet gespoeld worden zodat de doorstroming goed blijft. 

• Software updates: Soms zijn er updates beschikbaar die de regeling van de pomp efficiënter maken.

4. Kostenindicatie

Een onderhoudsbeurt voor een lucht-water warmtepomp kost gemiddeld tussen de € 150 en € 250 per keer (BTW incl.). 

De RME kan proberen een korting te verkrijgen bij onderhoudsbeurten vanaf 7 units in één keer.

Samenvatting en advies

Je hebt een warmtepomp met het moderne koudemiddel R32 in je appartement, dan is het  wettelijk niet strikt verplicht, maar voor je portemonnee (stroomverbruik + garantie) wel aanbevolen om regelmatig een onderhoudsbeurt te voorzien.

Opm.:  AI-gegenereerd artikel, dus verrassingen en fouten zijn mogelijk.